Dit onderzoek naar netwerken in het MKB – uitgevoerd door het lectoraat Innovatief Ondernemen van Zuyd – beschrijft de kenmerken van netwerken van MKB-bedrijven in Zuid-Limburg en in de grensstreek. In deze studie is specifiek onderzocht wat de bijdrage is van netwerken aan exploratieve en exploitatieve innovatie. Exploratieve innovatie gaat ervan uit dat bedrijven op zoek zijn naar radicaal nieuwe producten en/of diensten. De aard van exploitatieve innovatie is dat organisaties zich betreffende hun innovatie-inspanning focussen op het fine tunen van hun innovaties. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van LED, LWV en VKW Limburg met als onderzoeksvragen de kenmerken van het netwerk van MKB-bedrijven in de Zuid-Limburg (structuur: relaties, aard van relaties), de motieven voor samenwerking en de effecten daarvan.
In het totaal hebben 305 KMB-bedrijven meegewerkt aan dit onderzoek met een grote diversiteit aan bedrijfsomvang en branches. Via een survey (online vragenlijst) zijn ondernemers bevraagd op ruim 50 vragen of stellingen verdeeld over de categorieën bedrijfs- en sectorinformatie, innovatie, samenwerking en kwaliteit van netwerk.
Conclusies
Belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn de volgende. Zuid-Limburgse MKB’ers en hun collega’s in het grensgebied lijken het belang van samenwerking en netwerkkwaliteit voldoende te onderkennen. Ze scoren overwegend positief op aspecten als nabijheid van het netwerk, deskundigheid van het netwerk, betrouwbaarheid van het netwerk en diversiteit in het netwerk. MKB’ers zouden wel nadrukkelijker mogen samenwerken met kennisinstellingen zoals hogescholen en universiteiten. Samenwerking en netwerkkwaliteit draagt vooral bij aan exploratieve innovatie: bedrijven die op zoek zijn naar radicaal nieuwe producten en/of diensten. Hoewel men in de toekomst meer samenwerking met bedrijven over de grens beoogt, toont deze geen studie sterke (cor)relatie met exploratieve en exploitatieve innovatie. Voorts vragen exploratieve en exploitatieve innovatie duidelijk andere capaciteiten van de ondernemingen. Exploratieve innovatie vraagt om samenwerking met kennisinstellingen, diversiteit van een netwerk, co-creatie en ondersteuning van ondernemersverenigingen of intermediairs. Ondersteuning door deze laatste partij wordt maar ten dele door ondernemers onderkend. Exploitatieve innovatie vraagt vooral om samenwerking met leveranciers. Ondernemers scoren positief op beide aspecten van innovatie.
Adviezen
Het rapport sluit af met een aantal adviezen voor onder andere ondernemers. De belangrijkste zijn het ontwikkelen van netwerken op basis van nabijheid (bijvoorbeeld op uw eigen bedrijventerrein en gemeente), betrouwbaarheid en deskundigheid van contacten en MKB’ers zouden meer samen kunnen werken met kennisinstellingen zoals hogescholen en universiteiten. Ten gunste van kansen op productontwikkeling én marktontwikkeling zouden MKB’ers meer naar samenwerking en co-creatie kunnen zoeken naar combinaties (nieuw en soms zelf branchevreemd) van de eigen sterkten van de onderneming (wie ben ik, wat weet en kan ik en wie ken ik?) met die van een ander. En als laatste een advies over grensoverschrijdende samenwerking door onder andere te leren omgaan met vooroordelen en stereotypen, inleven in het bedrijf over de grens en gemaakte afspraken goed vast te leggen.
Lees hier het volledige Onderzoeksrapport Netwerken MKB Zuyd